تحلیلی بر ضرورت شکل گیری و نقش شهر جدید گلبهار در تمرکز زدایی از مادرشهر مشهد

توسعه فیزیکی شهر ها به دلیل پدیده تمرکز به ویژه در شهرهای بزرگ مشکلات کارکردی و مدیریتی پدیدآورده است به منظور برطرف کردن بخشی از مشکلات این شهرها تمرکززدایی از آنها ضروری است. شهر مشهد از نظر مساحت و جمعیت دومین شهر کشور پس از تهران است. این شهر مهمترین مرکز سیاسی و اقتصادی – اجتماعی شرق کشور است. با توجه به محدودیت ها و امکانات توسعه شهر و عدم امکان استقرار همه جمعیت ناشی از افزایش جمعیت آینده در داخل محدوده پیوسته شهر از یک سو رهسپارشدن سرریز جمعیت به دلایل گوناگون به پیرامون این شهر و گسترش حاشیه نشینی در آن از سوی دیگر و برای تمرکز زدایی از مادرشهر مشهد طی دو دهه گذشته دو شهر جدید اقماری به نام های گلبهار و بینالود در منطقه شهری مشهد به منظور ساماندهی این منطقه شهری طراحی و وارد فرایند احداث شده اند. هدف از این تحقیق بررسی و تحلیل نقش شهر جدید گلبهار در تمرکززدایی از مادر شهر مشهد است. نتایج حاصل از این تحقیق عدم موفقیت شهر جدید گلبهار در تمرکززدایی از مادر شهر مشهد را نشان می دهد.به طوری که از نظر جمعیت اشتغال مسکن و سایر پیش بینی ها تا سال 1375 حتی تا سال1380 نیز به هیچ کدام از اهداف فوق دست نیافته است. به طور مثال تا سال1380 تنها حدود 1 درصد(2397 نفر) از گزینه حداقل جمعیت پیش بینی شده شهر برای سال 1375(24000 نفر) تحقق یافته است. براساس یافته های این تحقیق برای تحقق کارکردهای پیش بینی شده برای شهر جدید گلبهار و ارتقای جیگاه آن در تمرکززدایی از مادرشهر مشهد، تغییر الگوهای توسعه شهر مشهد و کنترل ضوابط حفظ حریم شهر مشهد و تقویت و تحول در سیستم مدیریت شهر جدید گلبهار ضروری به نظر می رسد.